Vào ngày 26, 27, 28/10/2022 tại TP. Hồ Chí Minh và ngày 03/11/2022 tại Hà Nội, các đại diện 2GROW đã tham dự chuỗi hội thảo tham vấn dự thảo báo cáo đánh giá tác động chính sách của Luật Bình đẳng giới (sửa đổi). Hội thảo được tổ chức bởi Vụ Bình đẳng giới (thuộc Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) nhằm lắng nghe ý kiến đóng góp từ cộng đồng, xây dựng đề cương sửa đổi.
Vào ngày 24/10/2022, 2GROW đã có buổi họp nội bộ để thảo luận các điểm góp ý và chuẩn bị tài liệu định tính, định lượng liên quan. Tại buổi tham vấn, sau khi lắng nghe nhóm nghiên cứu trình bày và dựa trên các tài liệu thực chứng, 2GROW có những phản hồi cụ thể như sau:
-
Nhấn mạnh tính cấp thiết của việc chỉnh sửa định nghĩa “giới” trong luật hiện hành từ nhị nguyên thành đa nguyên:
2GROW cho rằng định nghĩa “giới” hiện nay vẫn mang nặng tính nhị nguyên (nam – nữ) và hạn chế trong vai trò xã hội; vì vậy, cần mở rộng định nghĩa để bao gồm nhân dạng, vai trò của các nhóm đa dạng giới và tính dục. Đồng thời:
-
Sửa đổi định nghĩa cần được thực hiện song song sửa đổi các nguyên tắc trong luật hiện hành;
-
2GROW ủng hộ giải pháp 3 mà nhóm nghiên cứu đề xuất (tức sửa đổi định nghĩa thành đa nguyên), và không ủng hộ giải pháp 2 vốn hạn chế định nghĩa chỉ trong bốn nhóm cụ thể là đồng tính, song tính, chuyển giới và liên giới tính;
-
2GROW đồng tình với ý kiến từ các luật sư về tính cần thiết của các chương trình hành động cụ thể, các biện pháp đặc biệt tạm thời song song với sửa đổi định nghĩa và nguyên tắc.
-
Dựa trên các trường hợp trong cộng đồng mà 2GROW đã tiếp nhận và biết đến, nhấn mạnh tầm quan trọng của chỉnh sửa định nghĩa “giới” thành đa nguyên đối với: (a) phát hiện, sàng lọc, phòng ngừa và xử lý bạo lực trên cơ sở giới; (b) tối đa hóa hiệu quả của quy định chống phân biệt đối xử:
-
2GROW cũng đặc biệt nhấn mạnh các yếu tố để nhận diện cơ sở giới của hành vi bạo lực, bao gồm không chỉ chủ đích của hành vi mà cần cân nhắc cả bối cảnh cụ thể, bối cảnh xã hội, công cụ và tính chất của hành vi bạo lực.
-
Nhấn mạnh cần có định nghĩa bạo lực giới bao trùm và rõ ràng hơn, không thể quy về bạo lực gia đình hoặc luật hình sự đơn thuần. Qua trường hợp các nhóm LGBTQ+ bị đe dọa qua mạng xã hội, 2GROW nhận thấy luật phòng chống bạo lực gia đình lẫn luật hình sự chưa thể giải quyết triệt để và thỏa đáng; vì vật, định nghĩa bạo lực trên cơ sở giới là một trong các bước đầu để khỏa lấp lỗ hỏng này.
-
Nhấn mạnh tầm quan trọng của quy định chống phân biệt đối xử trong giải quyết bất bình đẳng giới – đặc biệt đối với sinh kế và công ăn việc làm của người chuyển giới sinh sống tại nông thôn.
-
Nhấn mạnh vai trò của các nhóm cộng đồng:
Với đặc thù gần gũi cộng đồng và khả năng nắm bắt tình hình thực tế, có khả năng phản ứng nhanh và phù hợp nhu cầu cộng đồng, các nhóm cộng đồng cần được tạo điều kiện để phát huy hoạt động nói chung và tham gia chủ động vào tham vấn luật nói riêng. 2GROW đặc biệt quan tâm đến truyền thông đại chúng và thông tin đến các nhóm cộng đồng về tiến trình xây dựng, góp ý cho luật Bình đẳng giới. -
Khuyến khích nhóm nghiên cứu tăng cường tham vấn trực tiếp với cộng đồng, đặc biệt là với các nhóm dân tộc thiểu số để tránh hiểu sai và tiêu cực hóa các phong tập tục quán của các dân tộc thiểu số.
-
Bày tỏ quan ngại với đề xuất hình sự hóa bạo lực giới của một trong các cơ quan Liên Hợp Quốc tại Việt Nam:
Dựa trên quan sát và làm việc cùng cộng đồng, 2GROW cho rằng hình sự hóa bạo lực trên cơ sở giới có thể tiếp tục lề hóa nhóm nam và nữ giới nông thôn, lao động; chuyển trách nhiệm cho công an hình sự, vốn là cơ quan chưa có đủ chuyên môn và kỹ năng để xử lý bạo lực giới một cách nhạy cảm, công bằng. Đồng thời, kinh nghiệm lịch sử từ nhiều nơi trên thế giới đã cho thấy tiếp cận bình đẳng giới bằng cách “bảo vệ” không tương thích với tầm nhìn, giá trị nữ quyền và bình đẳng giới thực chất.
Leave a Reply